okladka KW 1 2019b 

Sprawdź
najnowszy
numer

wtorek, 23 kwiecień 2019 08:25

Baterie litowe jako towar niebezpieczny w transporcie

Napisane przez

Świat w XXI wieku jest pełen nowoczesnych technologii oraz nowinek ułatwiających życie. Kto z nas nie używa telefonu komórkowego, laptopa czy aparatu fotograficznego? Można śmiało przyjąć, że wiele osób zabiera te urządzenia także w podróż służbową czy na wyjazd weekendowy. Niewiele jednak osób zdaje sobie sprawę, że baterie litowe, którymi są zasilane te urządzenia, zalicza się do towarów stwarzających zagrożenie w transporcie.

Bateria jest urządzeniem służącym do magazynowania energii elektrycznej i przystosowanym do oddawania tej energii w bezpieczny sposób. Bateria może składać się z dowolnej ilości ogniw (czyli układów złożonych z dwóch elektrod zanurzonych w elektrolicie), połączonych szeregowo w wyższe napięcia. W transporcie jako materiały niebezpieczne klasyfikowane są baterie litowe metaliczne oraz baterie litowo-jonowe.

Bateria litowa

W akumulatorze litowym podstawą magazynowania energii jest ruch dodatnich jonów litu między anodą i katodą w przewodzącym elektrolicie, co jest związane z przemianami chemicznymi. Elektroda dodatnia (katoda) zbudowana jest ze związków litu, natomiast ujemna (anoda) zbudowana jest najczęściej z jakiejś odmiany węgla. Elektrody muszą być od siebie odseparowane tak, aby nie nastąpiło zwarcie, natomiast między nimi musi być umieszczony elektrolit, który pozwoli na przemieszanie się dodatnich jonów litu między elektrodami. Z powodu dużej aktywności chemicznej litu zwarcie bądź uszkodzenie takiego ogniwa może doprowadzić do jego przegrzania, a w skrajnych przypadkach do eksplozji lub trudnego do ugaszenia w warunkach transportowych pożaru.


Zagrożenia

W tym roku agencja Ministerstwa Transportu Stanów Zjednoczonych (Federal Aviation Administration) zaktualizowała raport o incydentach związanych z użyciem baterii litowych oraz przedmiotów zasilanych tego rodzaju bateriami, które miały miejsce na pokładzie samolotu lub na terenie portu lotniczego. Okazuje się, że w 2016 r. odnotowano 29 przypadków samozapłonu oraz pożarów spowodowanych przez przedmioty zawierające baterie litowe, a w 2017 r. było ich już 38. Oznacza to średnio trzy incydenty, które mają miejsce w transporcie lotniczym baterii, na miesiąc. Wydaje się, że liczba ta nie będzie maleć, zważywszy że omawiane baterie znajdują się w takich urządzeniach, jak: telefony komórkowe, laptopy, palmtopy, zegarki, aparaty fotograficzne, zabawki dziecięce, powerbanki, tablety, e-papierosy, segwaye oraz w popularnych zabawkach elektrycznych – monocyklach, deskorolkach, hulajnogach, a nawet dronach.
Jak w takim razie przygotować w bezpieczny sposób transport ładunku zawierającego baterie?

Zasady transportu

Zasady przewozu baterii jonowych, zarówno samych, jak i w urządzeniach, są ściśle określone w Umowie europejskiej (...)

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
wtorek, 23 kwiecień 2019 08:21

Podpałki do grilla – zawsze oznakowane

Napisane przez

Mówi się, że grillowanie to sport narodowy Polaków. W okresie wiosenno-letnim większość rodaków w ten sposób spędza weekendy. Na rynku pojawiło się wiele rodzajów podpałek, których rola w procesie grillowania jest znacząca. Produkty tego typu powinny być na tyle skuteczne, aby szybko się rozpalały, ale co równie ważne długo utrzymywały płomień, by rozżarzyć brykiet czy węgiel. Stosowanie podpałek jest sporym ułatwieniem, jednak należy pamiętać, że grillowanie to sposób przyrządzania jedzenia, więc używane artykuły powinny być bezpieczne.

Aby podpałki nie wpływały negatywnie na przygotowywane jedzenie, a tym samym na nasze zdrowie, powinny być wykonywane zgodnie z odpowiednimi standardami. W tym celu wprowadzono normę PN-EN 1860-3:2005/ A1:2006 Urządzenia, paliwa stałe i podpałki grilla. Część 3: Podpałki do rozpalania paliw stałych stosowane w urządzeniach do grillowania. Wymagania i metody badań. W normie tej określono między innymi wymagania i metody badań dotyczące bezpieczeństwa, pakowania i oznakowania wszystkich rodzajów podpałek, to znaczy stałych, w postaci płynu, płynu zagęszczonego, a także żelu.

Skład

Podstawowym celem normy jest ograniczenie zagrożeń, jakie mogą wystąpić podczas grillowania. Jeśli mowa o bezpieczeństwie podpałek, należy zacząć od składu. Produkty tego typu nie mogą zawierać substancji klasyfikowanych jako bardzo toksyczne, toksyczne, korozyjne, wybuchowe, utleniające, uczulające oraz rakotwórcze. Dodatkowo surowce, z których wytwarzane są podpałki, nie mogą zawierać więcej niż 2% związków aromatycznych, a zawartość siarki nie może przekraczać 0,05%. Niezwykle ważnym parametrem wpływającym na bezpieczeństwo jest temperatura zapłonu, która powinna być równa 55°C bądź większa. Podpałka powinna być na tyle skuteczna, by szybko się rozpalić, bo w tym celu jest stosowana, nie może jednak wybuchać, eksplodować, strzelać czy też rozpryskiwać. Wszystkie parametry, jakie muszą spełniać podpałki, są mierzone za pomocą odpowiednich metod badań, które szczegółowo opisuje wyżej wymieniona norma, a wyniki testów powinny być zebrane w odpowiednim raporcie dla danego produktu.

Opakowanie handlowe

Istotną cechą podpałek jest opakowanie handlowe, które powinno umożliwiać bezpieczne magazynowanie i transportowanie, a także chronić konsumenta i zapobiegać zanieczyszczeniu środowiska. Podpałki w postaci płynu, płynu zagęszczonego i żelu powinny mieć zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci, trwale zamocowany dozownik, a także zabezpieczenie przed wypływem (...)

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
wtorek, 23 kwiecień 2019 08:02

Mikroplastiki – mały wielki problem

Napisane przez

Zanieczyszczenie środowiska tworzywami sztucznymi to obecnie jeden z głównych problemów ochrony środowiska zarówno w Europie, jak i na świecie.

Produkcja tworzyw sztucznych wzrosła 25-krotnie w ciągu ostatnich 40 lat. Szacuje się, iż do 2017 roku całkowita ilość wyprodukowanych tworzyw sztucznych osiągnęła poziom około 8,3 miliardów ton. Z powodu nieodpowiedniego utylizowania produktów z tworzyw sztucznych oraz niepoddawania ich recyklingowi stanowią one długotrwałe zanieczyszczenie środowiska, którego skalę najlepiej widać na przykładzie zanieczyszczenia oceanów i mórz.

Dodatkowo produkty z tworzyw sztucznych mogą przekształcać się pod wpływem promieniowania UV czy ścierania mechanicznego w drobinki plastikowe, zwane mikroplastikami, które również stanowią poważne zagrożenie dla środowiska wodnego.

Mikroplastik – co to takiego

Nie została jeszcze opracowana oficjalna definicja pojęcia „mikroplastik”. Propozycja przedstawiona w 2015 r. przez Cosmetics Europe (europejskie stowarzyszenie handlowe w branży kosmetyków i higieny osobistej) mianem plastikowych mikrogranulek określa celowo dodawane, nierozpuszczalne w wodzie, stałe cząstki z tworzywa sztucznego o wielkości 5 mm lub mniejszej, które są używane do złuszczania lub oczyszczania w spłukiwanych produktach do pielęgnacji osobistej. Pod pojęciem mikroplastiku znajdziemy również stałe cząstki z tworzywa sztucznego o wielkości 5 mm lub mniejszej, nierozpuszczalne w wodzie, które mogą tworzyć morskie odpady.

Należy pamiętać, że wszystkie tworzywa syntetyczne są wykonane z polimerów, jednak nie każdy polimer to mikroplastik. Wiele syntetycznych polimerów w preparatach kosmetycznych nie spełnia kryteriów definicji zaproponowanej przez Cosmetics Europe, np. polimery będące cieczami w normalnych zakresach temperatury otoczenia, rozpuszczalne w wodzie substancje polimeryczne.

Rodzaj polimeru, jego skład, rozmiar cząstek i kształt determinuje rolę, jaką ma spełniać dany składnik w produktach kosmetycznych. Główne funkcje polimerów w produktach kosmetycznych to funkcja filmotwórcza, zagęszczająca, spęczniająca, emulgująca oraz złuszczająca. Mogą one mieć także inne przeznaczenie, np. jako środek matujący, zmętniający czy podnoszący walory estetyczne (brokat). Znajdują zastosowanie jako faza sorpcyjna do dostarczania substancji zapachowych, witamin, olejów, środków nawilżających oraz innych aktywnych składników. Są wykorzystywane do produkcji zarówno produktów spłukiwanych, jak i pozostających na skórze, tj. żeli do mycia ciała i twarzy, peelingów oraz past do zębów (jako składnik wykazujący funkcję ścierną), szamponów, kremów przeciwsłonecznych, kremów do golenia, kremów przeciwzmarszczkowych, lakierów do włosów, maseczek do twarzy, tuszy do rzęs, cieni do powiek i wielu innych. Udział polimerów w recepturze kosmetyku może wahać się od ułamka procentu do nawet 90%, w zależności od pełnionej przez niego funkcji.

Skala to problem

Mikroplastiki stanowią poważny problem i wyzwanie dla ochrony środowiska wodnego i lądowego.

Szacuje się, że 2–5% wszystkich wyprodukowanych tworzyw sztucznych trafia do oceanów. Głównym źródłem zanieczyszczenia wód jest przemysł tworzyw sztucznych, ale mikrogranulki plastikowe dostają się do oceanów również z gospodarstw domowych, gdzie ich źródłem są produkty chemii gospodarczej i kosmetyki. Pozostałości kosmetyków są spłukiwane wodą, następnie trafiają do wód ściekowych, a stamtąd do systemów oczyszczania ścieków. Jeżeli procesy tam zachodzące są nieskuteczne, wówczas mikroplastik może trafić do ekosystemów morskich, będąc ogromnym zagrożeniem dla obecnych tam flory i fauny. Polimery o dużej gęstości osadzają się na dnie zbiorników wodnych, imitując pożywienie dla przydennych bezkręgowców. Z kolei unoszący się na powierzchni wody mikroplastik o niskiej gęstości stanowi zagrożenie dla zooplanktonu oraz mniejszych ryb. Konglomerat mikroplastiku mający dużą powierzchnię właściwą wykazuje zdolność adsorpcji substancji toksycznych (np. polichlorowanych bifenyli PCBs), które z kolei kumulują się w organizmach zwierzęcych. Jak wykazują badania, plastikowe mikrogranulki pochodzące z produktów kosmetycznych stanowią niewielką część ogółu zanieczyszczeń środowiska morskiego spowodowanego mikroplastikami. Udział ten szacuje się na 0,1% do 4,1% w skali roku.

Przeprowadzane badania wskazują jednak, że zanieczyszczenie środowisk lądowych może być nawet od 4 do 23 razy większe niż oceanu. Mikroplastiki, które trafiają do oczyszczalni ścieków, przedostają się do osadów ściekowych, gdzie wykorzystywane jako nawóz trafiają do gleby. Również komposty wytwarzane z produktów odpadowych, zawierających tworzywa sztuczne, wpływają na zanieczyszczenie gleb mikroplastikami. Dane literaturowe jako inne źródła mikroplastików w środowisku podają emisje przemysłowe, zabiegi czyszczenia i prania tekstyliów z włókien syntetycznych.

Oficjalna lista mikroplastików

Nie powstała oficjalna lista polimerów, które należałoby uznać za mikroplastiki. Wiele organizacji pozarządowych próbuje usystematyzować dotychczasową wiedzę i podejmuje próby utworzenia wykazu potencjalnych polimerów, które mogą występować w postaci mikrogranulek.

PlasticsEurope, stowarzyszenie producentów tworzyw sztucznych w Europie, dokonało przeglądu szerokiego zakresu tworzyw syntetycznych, uwzględniając tradycyjne tworzywa termoplastyczne oraz termoutwardzalne, elastomery i tworzywa oparte na materiale biologicznym (biomasie), takie jak:

  • tworzywa oparte na materiale biologicznym – Polylactic acid (PLA), Polycaprolactone (PCL), Polyhydroxyalkanoates (PHA);
  • biodegradowalne plastiki;
  • tworzywa konstrukcyjne
  • elastomery – Polybutadiene (PBT), Styrene-Butadiene rubber (SBR) oraz syntetyczny Polyisoprene (IR);
  • żywica epoksydowana;
  • ekspandowany polystyren (EPS);
  • fluoropolimery;
  • poliolefiny (PO);
  • Polyethylene terephthalate (PET);
  • Polystyrene (PS);
  • Polyurethanes (PUR);
  • Polyvinyl chloride (PVC);
  • tworzywa termoplastyczne oraz termoutwardzalne – PE, PP, PS, PA, PET, PVC, PMMA, Acrylic itd.


Kolejną organizacją, która opracowała listę potencjalnych mikroplastików jest niemieckie stowarzyszenie BUND (Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland). W tym przypadku do polimerów, które mogą tworzyć mikroplastiki zaliczono:

  • Polyethylene (PE);
  • Polypropylene (PP);
  • Plyethylene Terephthalate (PET, PETE);
  • Nylon-12;
  • Nylon-6;
  • Poliurethane (PUR);
  • Ethylene/VA Copolymer (EVA);
  • Acrylates Copolymer (AC);
  • Acrylate Crosspolymer (ACS);
  • Polyquaternium-7.


Organizacja Cosmetics Europe również utworzyła listę substancji, które spełniają kryteria opracowanej przez nią definicji mikroplastików, zawiera ona jednakże dodatkowo substancje, które w myśl tej samej definicji nie są mikroplastikami.

Według CE do listy mikroplastików można zaliczyć:

  • Polyethylene;
  • Polypropylene;
  • Polymethylmethacrylate;
  • Polytetrafluoroethylene;
  • Polyurethane crosspolymer – 1;
  • Polyurethane crosspolymer – 2;
  • Polyamide (nylon) 5;
  • Polyamide (nylon) 6;
  • Polyamide (nylon) 12;
  • Styrene acrylate copolymer;
  • Polyethylene terephthalate;
  • Polyethylene isoterephthalate;
  • Polybutylene terephthalate;
  • Polyacrylates, acrylates copolymer;
  • Ethylene/Acrylate copolymer;
  • Polystyrene;
  • Methyl methacrylate crosspolymer;
  • Polymethylsilsesquioxane;
  • Poly lactic acid.


Brak jednolitej i prawnie zatwierdzonej definicji mikroplastików, a co za tym idzie wykazu substancji spełniających kryteria tego pojęcia, generuje szereg problemów oraz nieścisłości w stosunku do dynamicznie zmieniającej się sytuacji ewentualnych ograniczeń dotyczących stosowania plastikowych mikrogranulek.


Wyzwanie dla Europy

W 2012 r. Holandia jako pierwsza podjęła działania przeciwko stosowaniu w kosmetykach mikroplastików. W 2013 r. Komisja Europejska opublikowała „Zieloną Księgę w sprawie europejskiej strategii dotyczącej odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku”, szeroko opisującą stosowanie mikroplastików. W grudniu 2014 r. Holandia, Austria, Luksemburg i Szwecja zaapelowały do Komisji Europejskiej oraz państw członkowskich o wprowadzenia całkowitego zakazu stosowania mikroplastików w produktach kosmetycznych i detergentach. Europejskie stowarzyszenie Cosmetics Europe (CE) 21 października 2015 r. opublikowało oficjalne zalecenie branżowe, dotyczące wycofania mikroplastików z kosmetyków spłukiwanych przeznaczonych do mycia i złuszczania do 2020 r. Szacuje się, że miałoby to pozwolić zmniejszyć zużycie plastikowych mikrogranulek do 50%. Zalecenie to na zasadzie samoregulacji miało wpłynąć na stopień wykorzystania mikroplastików w produkcji kosmetyków. Badania przeprowadzone w 2016 r. przez CE wykazały, że dobrowolne ograniczenia branżowe zmniejszyły zużycie składników plastikowych w produktach spłukiwanych o 82% (porównując wartości z 2012 r. oraz 2015 r.). W 2018 r. dane zebrane przez CE na potrzeby Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) dowiodły obniżenie zużycia mikroplastików w spłukiwanych produktach kosmetycznych i produktach do pielęgnacji ciała o 97,6% w latach 2012–2017.

Opierając się na procedurach REACH dotyczących ograniczania stosowania substancji, które stanowią zagrożenie dla środowiska naturalnego lub zdrowia, Komisja Europejska zwróciła się do ECHA o dokonanie oceny dowodów naukowych w celu podjęcia działań regulacyjnych na szczeblu UE w zakresie celowego dodawania mikrodrobin plastiku do różnych rodzajów produktów. ECHA rozpoczęła opracowywanie dokumentacji w celu przedłożenia propozycji ograniczenia.

16 stycznia 2018 r. Komisja Europejska opublikowała europejską strategię na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym, która kładzie ogromny nacisk na sposób projektowania produktów z tworzyw sztucznych, ich produkowanie, wykorzystywanie oraz poddawanie recyklingowi. Ma ona na celu rozwój rynku recyklingowych tworzyw sztucznych oraz zapewnienie, że wszystkie opakowania z nich powstałe będą mogły być ponownie wykorzystane lub poddane recyklingowi w sposób opłacalny do 2030 r.

W sierpniu 2018 r. Cosmetics Europe przekazało dokument zawierający informacje dotyczące kosztów reformulacji produktów kosmetycznych, poniesionych w wyniku stopniowego wycofania mikroplastików w produktach spłukiwanych. Ograniczenie zawartości mikroplastików we wszystkich produktach kosmetycznych (również w produktach niespłukiwanych) oznaczałoby zakaz stosowania 16 potencjalnych plastikowych mikrogranulek, co odpowiada 2533 tonom mikrogranulek/rok. Jednakże zmiany formulacji w 24772 produktach kosmetycznych spowodują stratę dochodów przemysłu kosmetycznego w wysokości 1 221 682 595 euro na rok. Podana wartość obejmuje także składniki, których CE nie definiuje jako mikroplastiki. Zwrócono też uwagę, jak ważne jest określenie dostępności odpowiednich alternatyw dla ewentualnych substancji zakazanych, przeprowadzenie odpowiednich badań w celu określenia potencjału alternatyw, zapewnienie czasu niezbędnego na zmiany w recepturach i testowanie produktu oraz wejście produktu na rynek. Proces ten jest złożony i kosztowny ze względu na wysokie ceny substancji alternatywnych. Gdy brak jakichkolwiek substancji zastępczych, konieczne badania na pozyskanie zamienników zajęłyby 8–10 lat.
W najbliższym czasie należy spodziewać się dokumentu dotyczącego mikroplastików oraz opinii naukowej na ich temat. Te przyszłe publikacje zostaną skierowane do Komisji Europejskiej w celu ukierunkowania dalszych działań decyzyjnych w celu rozwiązania kwestii zanieczyszczenia mikrodrobinami w środowisku morskim i wodnym.


Podsumowanie

Obserwując dynamicznie rozwijającą się sytuację ewentualnych ograniczeń w zakresie celowego dodawania mikrodrobin plastiku do różnych rodzajów produktów, w tym do spłukiwanych produktów kosmetycznych, należy stwierdzić, że istnieje duże prawdopodobieństwo wejścia ich w życie. Kluczową kwestią przyszłych ograniczeń jest doprecyzowanie definicji mikroplastików oraz dokładnej ich listy, co pozwoliłoby na rozwianie wątpliwości, które surowce należy eliminować z receptur produktów kosmetycznych.

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
piątek, 05 kwiecień 2019 08:09

Czy prezydent Trump zwariował?

Napisane przez

Przełom roku to naturalny czas podsumowań i wyciągania wniosków na nadchodzące miesiące. Rok 2018, jak każdy, obfitował w ciekawe wydarzenia gospodarcze. Jednym z nich był niewątpliwie wybuch kryzysu handlowego pomiędzy USA i Chinami. Polska nie jest strategicznym partnerem żadnego z mocarstw, ale warto przyjrzeć się tej relacji. Choćby ze względu na to, że działania amerykańskiego prezydenta mogą znacząco wpływać na organizację całego, a więc także naszego, handlu międzynarodowego.

Zacznijmy od rzucenia okiem na dzisiejsze Chiny i ich rolę w światowej gospodarce. Oczywiście z racji wielkości Państwo Środka jest ważnym uczestnikiem światowego biznesu. Warto pamiętać, że według Banku Światowego Chiny są drugą co do wielkości gospodarką na świecie, za Stanami Zjednoczonymi, przed Japonią. Według Światowej Organizacji Handlu (WTO) Chiny były największym na świecie eksporterem towarów w 2017 r. i piątym co do wielkości eksporterem usług komercyjnych. Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego Chiny mają największe rezerwy walutowe od grudnia 2017 r., sięgające 3.140 mld dolarów. Dla porównania, polskie rezerwy walutowe wynoszą około 115 mld dolarów.

Ważnym elementem chińskiego sukcesu jest aktywna rola państwa, które stwarza własnym firmom uprzywilejowane warunki: firmy państwowe mogą liczyć na wsparcie finansowe, takie jak tanie kredyty, a największe inwestycje realizowane są tylko przez chińskich wykonawców. Wielkość gospodarki sprawia, że władze państwowe dysponują wystarczającą ilością pieniędzy, by móc prawie dowolnie wspierać własny przemysł.

Bogacący się Chińczycy stanowią dla światowych producentów łakomy kąsek. Przykłady tylko z branży motoryzacyjnej robią wrażenie. W 2017 r. Volkswagen sprzedał na brytyjskim rynku nieco ponad 200 tys. aut, a w Chinach ponad 340 tys. tylko w grudniu. Żaden wielki biznes nie może sobie pozwolić na rezygnację z chińskiego rynku: w listopadzie 2016 r. General Motors sprzedał tu 70% więcej aut niż w USA, w całym 2016 r. Volkswagen sprzedał blisko 40%, a BMW i Mercedes po 22% swojej rocznej produkcji.

Państwo chińskie umiejętnie wykorzystuje swoje przewagi – z jednej strony zachęca do lokowania produkcji na jego terenie, z drugiej starannie wybiera tych, z którymi chce współpracować.

Ani Unia Europejska, ani USA nie uznają Chin za gospodarkę rynkową, choćby z tego powodu, że ograniczyłoby to środki antydumpingowe, a Chiny nie robią prawie nic, aby zapewnić firmom z UE lub USA rzeczywisty dostęp do rynku Chin bez niekończących się warunków i zwyczajowych opóźnień.
Zwykłą praktyką Chin jest ciągłe obiecywanie dostępu do rynku i domaganie się, aby inwestycje odbywały się poprzez wspólne przedsięwzięcia, często z przedsiębiorstwami publicznymi. Niejako rutynowo nalegają na transfer technologii. Znanym problemem jest niezbyt rygorystyczne podejście Chin do własności intelektualnej. Komisarz UE ds. handlu Cecilia Malmström wskazuje, że kradzież własności intelektualnej, taka jak podrabianie i piractwo, hamuje innowacje i zmniejsza zaufanie naszych (EU) partnerów handlowych. Dotyczy to szczególnie Chin, które nadal dostarczają znaczącą większość podrobionych i pirackich towarów.

Rozpędzona chińska gospodarka, od lat dysponująca wielkimi nadwyżkami finansowymi, poszukuje dla nich nowych lokalizacji i znajduje je w gospodarkach Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej, pogrążonych w ciągłych kłopotach spowodowanych populistyczną polityką gospodarczą, złym zarządzaniem i korupcją. Dla Chin są one łatwym celem – Chińczycy budują tam potrzebne drogi, koleje i porty konieczne do obsłużenia rosnącej liczby ludności, zaspokajania podstawowych potrzeb i wspierające utrzymanie spokoju społecznego. Jako inwestor Chiny są bardzo atrakcyjnym partnerem, ponieważ nie starają się wpływać na politykę wewnętrzną, chińskie projekty realizowane są z szybkością nieznaną w tych krajach, a co najważniejsze ich finansowanie nie jest objęte restrykcyjnymi warunkami. Ale jak zauważył Rex Tillerson w lutym 2018 r. na Uniwersytecie Teksańskim: „Chiny stwarzają na rynkach wschodzących na całym świecie atrakcyjną ścieżkę rozwoju. W rzeczywistości jednak wiąże się to z krótkoterminowymi zyskami z długoterminowej zależności”.

Większość gospodarczych doświadczeń zebranych przez wiele krajów w relacjach z Chinami wskazuje na jedno: Chiny grają znaczonymi kartami, zapewniając sobie przewagi wynikające z ich wielkości i dominującej pozycji.

Nie wiadomo, czy prezydent Trump zna wszystkie aspekty obecności chińskiej na światowym rynku, ale można się spodziewać, że zna je jego otoczenie, choćby amerykańscy przedstawiciele w Światowej Organizacji Handlu, którzy sprzeciwiają się uznaniu Chin za gospodarkę rynkową.

Wiadomo za to, że prezydent już w swojej kampanii, prowadzonej pod hasłem „Make America Great Again” (Uczyńmy znów Amerykę Wielką), obiecywał przywrócenie Ameryce należnego jej, jego zdaniem, miejsca w świecie. Za jeden z istotnych objawów osłabienia roli USA, a szczególnie w relacjach z Chinami, prezydent uznał deficyt w obrotach handlowych. Według niego narastający import jest przyczyną ograniczania produkcji na terenie Stanów, a tym samym zmniejszania liczby miejsc pracy, co prowadzi do ubożenia (lub niebogacenia) się jego wyborców.

Aby temu zapobiec, USA postanowiły nałożyć cła na chińskie produkty, co wywołało na świecie falę komentarzy i zostało potraktowane jako jednostronny protekcjonizm, czyli działanie zagrażające równoprawnym warunkom gospodarczym. Pojawiły się scenariusze przywołujące Smoot-Hawley-Act, amerykańską ustawę protekcjonistyczną z 1930 r., która przyczyniła się do pogłębienia i przedłużenia wielkiego kryzysu. Jednocześnie zarzucono prezydentowi, że w imię wewnętrznych amerykańskich interesów zamierza wysadzić w powietrze światowy ład gospodarczy i, być może, doprowadzić do kolejnego wielkiego załamania.

Co oczywiste, objęcie cłami towarów z Chin spowodowało także reakcje wewnątrz USA i bliższe spojrzenie na rzeczywistość amerykańskiego importu. Szybko okazało się, że większość amerykańskiego importu, według danych Asian Development Bank aż 65%, nie jest importem w ścisłym znaczeniu tego słowa, lecz transgranicznymi dostawami w ramach tych samych organizacji gospodarczych, czyli amerykańskich koncernów. Oznacza to, że za większość deficytu handlowego z Chinami odpowiadają właśnie one, bo w pogoni za zyskami „wyprowadziły” miejsca pracy do tańszych zakładów w Chinach. Najbardziej spektakularnego dowodu na słuszność tej tezy dostarczył Apple, jeden z największych amerykańskich koncernów, który w liście z 5 września ubiegłego roku, skierowanym do Biura Przedstawiciela Handlowego USA, zagroził, że proponowane cła spowodują podniesienie cen niektórych popularnych towarów konsumpcyjnych, takich jak słuchawki Apple Watch i AirPods, komputera stacjonarnego Mac mini, akcesoriów do iPadów, różnych ładowarek i adapterów oraz sprzętu do narzędzi używanych do produkcji i projektowania niektórych produktów w USA. Odpowiedź prezydenta Trumpa poprzez Twitter była błyskawiczna i celna: „Rozwiązanie jest proste – produkujcie w USA, zamiast w Chinach. Zaczynajcie budowę nowych fabryk. To fascynujące”. Wpis zakończył hashtagiem „MAGA”, skrótem od swojego hasła wyborczego „Make America Great Again”. Wahnięcie wartości giełdowej Apple’a po tej odpowiedzi dowodzi, że inwestorzy i konsumenci także zrozumieli, jaką rolę we wzmacnianiu Chin odgrywa własny amerykański biznes.

Pozostaje zatem odpowiedzieć na tytułowe pytanie: Czy prezydent Trump zwariował, narażając cały znany gospodarczy porządek na katastrofę protekcjonizmu?

Odpowiedź oczywiście nie jest prosta.

Krytycy prezydenta z pewnością zwrócą uwagę na potencjalne ryzyko, wynikające z „obudzenia” ducha protekcjonizmu. Główny ekonomista MFW Maurice Obstfeld przewiduje, że wojna handlowa między Stanami Zjednoczonymi i Chinami doprowadzi do znacznego pogorszenia sytuacji gospodarczej, a kolejne bariery handlowe dotkną gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i całą gospodarkę. W efekcie globalny wzrost gospodarczy wyniesie 3,7% w 2019 r., a nie jak prognozowano 3,9%. Można spodziewać się wolniejszej ekspansji w strefie euro, podniesienia cen w USA i Chinach. Obstfeld prognozuje, że świat stanie się „biedniejszym i bardziej niebezpiecznym miejscem”, chyba że światowi liderzy wspólnie zadbają o podniesienie poziomu życia, poprawę edukacji i zmniejszenie nierówności.

Zwolennicy prezydenta zwrócą uwagę na dwa ważne fakty: po pierwsze, wywołana przy okazji ceł dyskusja na temat relacji z Chinami wskazuje, jak bardzo protekcjonistycznie Chiny traktują swoja gospodarkę. Używając sportowej metafory: przedsiębiorstwa z całego świata, które weryfikują na co dzień swoją rynkową pozycję, muszą współzawodniczyć z konkurentem na dopingu. To nie są warunki równoprawnej i równorzędnej konkurencji.

Po drugie, świadomie lub nie, prezydent wywołał do odpowiedzi amerykański biznes i jego odpowiedzialność za los Amerykanów. Taki efekt nie byłby możliwy na drodze prawnej czy administracyjnej i Trump o tym wiedział.

Podsumowując: można podejrzewać, że represyjne cła i ewentualna wojna handlowa mogą być tylko pro forma skierowane przeciwko Chinom, a ich rzeczywistym celem jest ukrócenie dyktatu transnarodowych korporacji, które bronią swojego modelu biznesowego. Możliwe także, że przy okazji ograniczona zostanie chińska ekspansja i przywrócona równowaga w relacjach gospodarczych z Państwem Środka.

A jeśli jeszcze mniej zamożni wyborcy prezydenta Trumpa odczują na amerykańskim rynku wewnętrznym poprawę swojej sytuacji, trudno będzie powiedzieć, że prezydent zwariował.

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
piątek, 05 kwiecień 2019 08:04

Przedsiębiorstwo nie ginie wraz ze śmiercią właściciela

Napisane przez

25 listopada 2018 r. weszła w życie ustawa z 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Przepisy o zarządzie sukcesyjnym mają zastosowanie do tych przedsiębiorstw, których właściciele zmarli po 24 listopada 2018 r.

Ustawa ta jest adresowana do ponad 2 milionów przedsiębiorców zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, z których ponad 230 tysięcy ukończyło już 65 lat. Wiele z tych firm to duże przedsiębiorstwa z wielomilionowymi obrotami, zatrudniające dziesiątki lub setki pracowników. Ustawa reguluje, co dzieje się z przedsiębiorstwem pomiędzy dniem śmierci przedsiębiorcy-właściciela a przejęciem przedsiębiorstwa przez spadkobiercę lub spadkobierców. Jej celem jest umożliwienie płynnego kontynuowania działalności w przypadku śmierci właściciela.

Dotychczas wraz ze śmiercią właściciela prowadzona przez niego działalność gospodarcza przestawała istnieć. Wygasały wszystkie umowy, tak z pracownikami, jak i z kontrahentami. Wygasał również numer NIP i wszystkie zezwolenia administracyjne. Jedynym sposobem kontynuowania działalności przez spadkobiercę było zarejestrowanie przez niego własnej działalności, a następnie ponowne uzyskiwanie, we własnym imieniu, koniecznych zezwoleń oraz ponowne zawieranie wszystkich umów związanych z tą działalnością.

Działalność gospodarcza prowadzona przez osobę fizyczną staje się z chwilą jej śmierci tzw. przedsiębiorstwem w spadku, obejmującym składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci (ale także nabyte przez zarządcę sukcesyjnego od dnia śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego) oraz zachowuje pracowników, numer NIP, ciągłość rozliczeń podatkowych, koncesje i zezwolenia. Dzięki temu może ono kontynuować działalność prowadzoną przez zmarłego przedsiębiorcę i realizować zawarte przez niego umowy handlowe.

Właścicielem przedsiębiorstwa w spadku jest:
1. spadkobierca (zarówno ustawowy, jak i testamentowy czy windykacyjny);
2. małżonek przedsiębiorcy, jeżeli w chwili śmierci przedsiębiorcy przedsiębiorstwo stanowiło w całości mienie obojga małżonków i małżonek posiada udział w przedsiębiorstwie w spadku;
3. osoba, która nabyła przedsiębiorstwo w spadku lub udział w tym przedsiębiorstwie od spadkobiercy lub małżonka.

Nabycie (dziedziczenie) przez spadkobierców przedsiębiorstwa w spadku podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, jeżeli spadkobierca będzie je prowadził co najmniej przez 2 lata oraz w ciągu 6 miesięcy od jego nabycia zgłosi ten fakt do urzędu skarbowego. Zwolnienie to przysługuje, niezależnie od stopnia pokrewieństwa, każdemu nabywcy przedsiębiorstwa w spadku (...)

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
piątek, 05 kwiecień 2019 07:53

Brexit i jego skutki dla sektora kosmetycznego

Napisane przez

29 marca 2017 r. Wielka Brytania formalnie zgłosiła zamiar wyjścia z Unii Europejskiej. Był to pierwszy w historii UE przypadek wykorzystania art. 50 traktatu o utworzeniu Unii Europejskiej.

Warunki wystąpienia Wielkiej Brytanii powinny zostać określone w umowie o wystąpieniu, która powinna zostać podpisana przez obydwie strony (UE i Wielką Brytanię) przed 30 marca 2019 r. Umowa powinna regulować wszystkie kwestie dotyczące opuszczenia Unii, takie jak: prawa obywateli, rozliczenia finansowe, granica Irlandii Północnej, warunki wymiany towarów i usług oraz potencjalny okres przejściowy. Niestety, w momencie przygotowywania niniejszego artykułu do brexitu pozostały tylko dwa miesiące, a porozumienie w sprawie umowy o wystąpieniu wciąż nie zostało osiągnięte. Nie są więc znane szczegóły przyszłej współpracy pomiędzy UE a UK, zatem nie wiadomo, jak zmieni się w przyszłości sytuacja przedsiębiorców sektora kosmetycznego na obydwu rynkach. Jednak bez względu na fakt, czy umowa pomiędzy UE a UK zostanie zawarta, z dniem 30 marca 2019 r. Wielka Brytania formalnie stanie się, z punktu widzenia UE, tzw. krajem trzecim. Większości z nas wciąż trudno w to uwierzyć.

Wyjście Wielkiej Brytanii z UE będzie miało szereg istotnych skutków dla całego sektora kosmetycznego – w Polsce, w Wielkiej Brytanii i w całej UE. Dziś mamy jeden rynek, jeden system prawny – rozporządzenie kosmetyczne 1223/2009/WE, jedną osobę odpowiedzialną i wzajemne uznanie zgodności produktu przez nadzór w 28 krajach UE. Po 30 marca 2019 r. UE i UK staną się dwoma osobnymi rynkami, z osobnymi regulacjami, odrębnym nadzorem i różnymi obowiązkami przedsiębiorców.

UK jest dla przedsiębiorców operujących w Polsce bardzo ważnym rynkiem. Wiele firm z rynku polskiego świadczy usługi podwykonawcze dla przedsiębiorców w UK lub wprowadza tam do obrotu własne produkty. W 2016 r. UK była dla Polski drugim kierunkiem eksportu kosmetyków na świecie (po Niemczech), a wartość eksportu wynosiła 1,59 mld zł . W 2016 r. (według GUS, który w szacunkach nie uwzględnia mydeł kosmetycznych) UK była drugim krajem eksportowym po Niemczech, a jej udział w łącznym eksporcie z Polski wynosił 12,7% .

Z kolei według danych HM Revenue & Customs (HMRC) Polska jest ósmym eksporterem (uwzględniając wszystkie towary) do Wielkiej Brytanii wśród krajów UE. UK jest zresztą czwartym największym importerem na świecie, a największym w całej Unii Europejskiej. Według Eurostatu, import całkowity z całej Unii Europejskiej do UK wynosi średnio prawie 25 mld euro miesięcznie, a według United Nations nadwyżka importu nad eksportem w UK wynosiła 11%. UK kupował więc od nas znacznie więcej towarów, niż my z UK.

Co się zmieni po 30 marca 2019 r.?

Po wyjściu z UE Wielka Brytania stanie się krajem trzecim, niebędącym członkiem UE. W okresie przejściowym (o ile taki okres zostanie uzgodniony, tj. zostanie zawarta umowa o wyjściu) Wielka Brytania byłaby nadal traktowana tak, jakby była członkiem UE. Później jednak wszystkie produkty kosmetyczne, które nadal będą wprowadzane na rynek (...)

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
czwartek, 14 marzec 2019 07:47

Koniec śmiecenia?

Napisane przez

Czy można sobie wyobrazić rodzinny piknik na łonie natury bez jednorazowych sztućców? Albo udane okrągłe urodziny bez kolorowych drinków z równie kolorowymi plastikowymi słomkami? A codzienna toaleta bez używania patyczków higienicznych? Podobne pytanie zadają amatorzy „diet pudełkowych” – w czym będą dostarczane posiłki?

Ekolodzy biją na alarm, ponieważ z ekspertyz przeprowadzonych dla Unii Europejskiej wynika, że 80–85% wszystkich odpadów morskich stanowią produkty z tworzyw sztucznych. Badania wskazują jednoznacznie, że pozostałości tworzyw sztucznych można znaleźć w układach pokarmowych przede wszystkim żółwi morskich, wielorybów i ptaków, a także niektórych gatunków ryb lub skorupiaków, przez co stają się integralną częścią łańcucha pokarmowego, a ostatecznie są konsumowane przez ludzi. Poza szkodliwym oddziaływaniem na środowisko i potencjalnie na zdrowie ludzi odpady morskie z tworzyw sztucznych mają negatywny wpływ na turystykę morską, rybołówstwo oraz żeglugę. Zakaz obrotu jednorazowymi przedmiotami codziennego użytku stanowi wstęp do globalnej walki z zanieczyszczeniem mórz i oceanów.

Tworzywa sztuczne mają wszechstronne zastosowanie, ale należy je wykorzystywać w sposób odpowiedzialny. Plastikowe produkty jednorazowego zastosowania nie stanowią inteligentnego wyboru ani pod względem ekonomicznym, ani pod względem środowiskowym. 24 października 2018 r. Parlament Europejski przystąpił do głosowania nad Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko , znanej również jako dyrektywa plastików jednokrotnego użycia (Single – Use Plastics Directive SUPD). Europosłowie przegłosowali zakaz sprzedaży jednorazowych przedmiotów użytku codziennego ‒ za głosowało 571 osób, przeciw były 53, a 34 wstrzymały się od głosu. Oznacza to, że na terenie UE sprzedaż ww. przedmiotów (głównie jednorazowych naczyń, patyczków higienicznych czy rurek do napojów) będzie nielegalna. Zakaz zacznie obowiązywać w 2021 r.


Nowe przepisy określają:

1. produkty, dla których istnieją dostępne zrównoważone alternatywy (celem jest promowanie mniej szkodliwych alternatyw);
2. produkty, dla których nie istnieją alternatywy. W przypadku tych produktów celem jest ograniczenie szkód dzięki skuteczniejszemu informowaniu konsumentów oraz obciążaniu producentów odpowiedzialnością finansową za skutki dla środowiska;
3. produkty, które są już dobrze wychwytywane, w przypadku których celem jest zapewnienie ich wprowadzenia do istniejącego (lub planowanego) systemu selektywnego zbierania i recyklingu.

Przeanalizowano również cztery warianty (scenariusze), obejmujące wybór różnych środków stosowanych do poszczególnych produktów. Wybrany wariant, najbardziej alternatywny w ocenie Komisji, powinien być najbardziej adekwatnym działaniem w kwestii ograniczenia czynników będących motorem napędowym zanieczyszczenia mórz, i tym samym podnoszącym świadomość konsumentów. Obejmuje on środki w zakresie projektowania produktów, takich jak butelki na napoje z zamocowanymi nakrętkami, co ograniczy ich wydostawanie się do środowiska.


Obejmuje on następujące działania:

(...)

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
czwartek, 14 marzec 2019 07:44

Konsekwencje brexitu dla branży chemicznej

Napisane przez

Wielka Brytania jest dla Polski ważnym partnerem handlowym. Eksportujemy i importujemy przede wszystkim maszyny i urządzenia mechaniczne, elektryczne oraz ich części, a także pojazdy, samoloty, statki i inne środki transportu. Ponadto z Wielkiej Brytanii są przywożone do Polski produkty przemysłu chemicznego.


Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia REACH wszystkie te produkty podlegają przepisom chemicznym i ich producenci oraz importerzy muszą wywiązać się z nakładanych na nich obowiązków, by legalnie wprowadzić je do obrotu jako substancje, mieszaniny lub wyroby. Dla nikogo nie jest tajemnicą, że przepływ pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską może być znacznie utrudniony po brexicie.

29 marca 2019 r. Wielka Brytania opuści Unię Europejską. Konsekwencje tej decyzji będą ogromne i bez względu na scenariusz, jaki się rozegra, wciąż nie są znane. Obserwowane dotychczasowe trudności w negocjacjach pokazują, że rozstanie Zjednoczonego Królestwa z Unią Europejską może odbyć się zarówno w uporządkowany sposób, jak i jako tzw. twardy brexit. Musimy być przygotowani na każdy z tych scenariuszy.


Scenariusz pozytywny, czyli tzw. uporządkowany brexit

Jeśli Wielka Brytania porozumie się z Unią Europejską w sprawie umowy dotyczącej zasad wyjścia, możemy liczyć na łagodny scenariusz rozstania, a co najważniejsze wprowadzenie prawie dwuletniego okresu przejściowego, w trakcie którego zostaną zachowane dotychczasowe zasady relacji handlowych, w tym zasady wprowadzania i zarządzania substancjami chemicznymi, ich mieszaninami i wyrobami. Wielka Brytania wciąż będzie częścią jednolitego, wspólnego rynku, a więc nie będzie ceł ani dodatkowych regulacji. Zarówno w Unii Europejskiej, jak i w Wielkiej Brytanii przez ten czas będą obowiązywać wciąż te same wymagania odnośnie do substancji chemicznych i ich mieszanin, obowiązkowych rejestracji i certyfikatów, dokumentacji, zakazów i ograniczeń oraz zasad wprowadzania do obrotu. Okres ten będzie trwał do 31 grudnia 2020 r. Po tym czasie jedną z możliwości dalszej współpracy będzie zawarcie umowy o wolnym handlu, utrzymującej zerowe cła na większość towarów, a być może na wszystkie. Bez względu na wyniki rozmów i ostateczny kształt przyszłej umowy, okres przejściowy da wszystkim czas na przygotowanie strategii dotyczących dalszej współpracy z organizacjami z Wielkiej Brytanii oraz pozwoli zaplanować kolejne etapy działalności firm.


Scenariusz negatywny – twardy brexit

Jest to opcja niemal atomowa, niekorzystna zarówno dla UE, jak i Wielkiej Brytanii. W wypadku braku zgody na łagodne rozstanie już od 29 marca 2019 r. Wielka Brytania przestanie być związana prawem z Unią Europejską. W naszych wspólnych relacjach przestaną obowiązywać swobody dotyczące przepływu osób, towarów, kapitału i usług, co m.in. oznacza, że już od tego dnia powrócą kontrole graniczne między UE a Zjednoczonym Królestwem.

Z punktu widzenia rozporządzenia REACH wszystkie pozwolenia, rejestracje i certyfikaty uzyskane przez firmy z terenu Wielkiej Brytanii przestaną obowiązywać, a każdy wprowadzany surowiec pochodzący stamtąd będzie traktowany jak import. Jednocześnie Wielka Brytania będzie miała prawo wprowadzić własne wymagania dla chemikaliów podczas ich importu na swój teren i każdy potencjalny importer będzie musiał je spełniać. Scenariusz wprowadzenia własnych regulacji od pierwszego dnia brexitu jest jednak mało prawdopodobny, gdyż stworzenie regulacji może trwać wiele miesięcy. Bardziej prawdopodobne będzie pozostawienie dotychczasowych rozwiązań do czasu stworzenia nowych przepisów, ale z opcją kontroli i odrębnego traktowania towarów pochodzących z UE, jako import, co może skutkować dodatkowymi opłatami (np. cła), utrudnieniami technicznymi i biurokracją.


Jak się przygotować?

Wszystko zależy od opcji, jaka będzie towarzyszyć Wielkiej Brytanii podczas brexitu. Niestety, wszystko wskazuje na większe prawdopodobieństwo twardego brexitu, czyli chaosu, choć stuprocentowej gwarancji nie ma. Prawdopodobnie dopiero w ostatniej chwili dowiemy się, czy Wielka Brytania wyjdzie z Unii Europejskiej w łagodny czy twardy sposób. Aby nie uzależniać losów własnej działalności od decyzji innych, najlepiej przygotować się na oba scenariusze.

Przykładowo: jeśli jesteśmy w stanie zmagazynować zapasy, zaleca się na pierwsze tygodnie po brexicie zabezpieczyć produkcję w surowce z Wielkiej Brytanii, bo prawdopodobne jest, że przynajmniej na początku mogą pojawić się problemy z dostępnością i legalnością ich wprowadzania do obrotu.


Rejestracja substancji – czy trzeba przeprowadzić ją od początku?

Przepisy Unii Europejskiej wyznaczają kilka podstawowych obowiązków podczas wprowadzania produktu do obrotu. Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia 1907/2006/WE wszystkie substancje produkowane lub importowe na terenie Unii Europejskiej w ilości co najmniej 1 tony/rok muszą być zarejestrowane. Za rejestrację odpowiada producent i/lub importer (...)

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
czwartek, 14 marzec 2019 07:33

Brexit – bez względu na wynik przejdzie do historii

Napisane przez

Każdego dnia pisze się o nim w gazetach, dyskutuje na jego temat w telewizjach i mediach elektronicznych całego świata, odmieniając to słowo przez wszystkie przypadki. Brexit – dla jednych symbol odwagi i niezależności, dla innych nieodpowiedzialność graniczącej z głupotą, dla niemal wszystkich narastającego chaosu.

Skąd ten brexit

Nazwa „brexit” pochodzi od dwóch angielskich słów: British (brytyjski) oraz exit (wyjście). Odnosi się do formalnej procedury wyjścia Wielkiej Brytanii ze struktur Unii Europejskiej zgodnie z artykułem 50 TUE (traktatu o Unii Europejskiej; Dz.U.2004.90.864/30).

Nową historię Brytyjczycy zaczęli pisać wraz z ogłoszeniem wyników referendum, dotyczącego członkostwa Wielkiej Brytanii w UE, które odbyło się 23 czerwca 2016 r.

Nie miało ono wiążącego charakteru dla brytyjskiego rządu, a przewaga głosów za opuszczeniem Unii Europejskiej była bardzo nieznaczna: przy średniej frekwencji 72,2% 51,89% głosowało za wyjściem. Jednak rząd uznał ten wynik za przyzwolenie na użycie artykułu 50 TUE bez zgody Parlamentu, czyli rozpoczęcia formalnej procedury opuszczania Unii Europejskiej.


Brexit, ale jaki?

29 marca 2017 r. premier Wielkiej Brytanii złożył formalny list, rozpoczynający procedurę wyjścia ze struktur Unii. Zgodnie z artykułem 50 TSUE, od tego momentu Wielka Brytania miała dwa lata na przygotowanie i wynegocjowanie wraz z Unią Europejską warunków wyjścia tak, aby jego skutki, zarówno polityczne, jak i gospodarcze oraz społeczne, były ograniczone do minimum. Byłby to tzw. miękki brexit: po formalnym odejściu Wielkiej Brytanii ze struktur Unii byłoby wiadomo, na jakich warunkach się to odbyło, jakie obowiązują nowe regulacje – szczególnie w odniesieniu do przepływu osób i towarów, jakie mamy po „rozwodzie” relacje.

W przeciwnym wypadku czeka nas tzw. twardy brexit: bez umowy, bez planu i bez odpowiedzi na większość pytań, istotnych z punktu widzenia funkcjonowania wzajemnych relacji Zjednoczonego Królestwa z Unią Europejską.

Rozmowy były trudne i wielokrotnie stawały w miejscu – każda ze stron zawzięcie broniła jak najlepszej pozycji w przyszłych relacjach obu organizmów politycznych. Niemniej jednak, niemal w ostatniej chwili, umowę udało się skonstruować. Porozumiano się w najważniejszych sprawach związanych z przyszłymi relacjami:

  • zachowania prawa do swobodnego przemieszczania się osób pomiędzy Wielką Brytanią a UE – co najmniej do 31 grudnia 2020 r. z możliwością przedłużenia tego okresu przejściowego o 21 miesięcy, do września 2022 r. oraz gwarancji praw swoich obywateli na terytorium drugiej ze stron porozumienia,
  • mechanizmu zapobiegającego ponownemu powstaniu granicy między Irlandią a Irlandią Północną,
  • zatwierdzenia kwestii związanych z wymianą handlową, co pozwoliłoby na wynegocjowanie nowych zasad dotyczących handlu między UE a Wielką Brytanią,
  • ponadto rozwiązano, przynajmniej częściowo, palące kwestie dalszych wpłat Wielkiej Brytanii do kasy UE, poszanowania ochrony danych osobowych oraz oznaczeń towarów.

Wynegocjowana umowa łagodziła skutki wystąpienia, choć oczywiście nie rozwiązywała wszystkich kwestii spornych. Była próbą wypracowania jakiejś formy miękkiego brexitu.

25 listopada 2018 r., podczas nadzwyczajnego szczytu Rady Europejskiej w sprawie artykułu 50, przywódcy państw i rządów 27 krajów UE zatwierdzili umowę w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii, a brytyjski rząd 14 listopada ją przyjął.


I to by było na tyle…

Sielankę przerwała Izba Gmin, która 15 stycznia 2019 r. podczas głosowania odrzuciła wynegocjowaną umowę ogromną większością głosów. Za porozumieniem głosowało 202 parlamentarzystów, przeciwko 432, zarówno zwolenników wystąpienia, jak też wspierających rząd premier Theresy May.

Sytuacja stała się patowa, a widmo twardego brexitu realne jak nigdy przedtem. Twardy brexit oznaczałby chaos i trudności we wszystkich dziedzinach życia. Ucierpieliby na nim nie tylko obywatele Wielkiej Brytanii, odcięci niemal z dnia na dzień od rynku UE, ale i obywatele Unii pracujący i robiący interesy na Wyspach. Taki scenariusz nikomu nie jest na rękę – zdaje sobie z tego sprawę zarówno rząd, jak i parlament brytyjski; świadomość konsekwencji dociera też do zwykłych obywateli, którzy głosowali, w nadziei zrobienia świetnego interesu, za wyjściem Wielkiej Brytanii z UE.

Niewiele zmieniło ponowne głosowanie w Izbie Gmin nad poprawkami zgłoszonymi przez brytyjskich parlamentarzystów do odrzuconego wcześniej porozumienia. Większość z nich przepadła, a dwie, które przeszły, nie są prawnie wiążące.
Pierwsza poprawka, która zobowiązuje parlament do uniknięcia scenariusza brexitu bez umowy, ma w zasadzie znaczenie deklaratywne, bowiem niemal natychmiast UE zapowiedziała, że powrotu do stołu negocjacyjnego nie będzie, gdyż wypracowane porozumienie jest nienegocjowalne. Druga, równie ciekawa, jest tzw. poprawka Brady’ego. Zakłada zmianę porozumienia w sprawie tzw. irlandzkiego backstopu, czyli wypracowania alternatywnego rozwiązania w sprawie granicy Irlandii z Irlandią Północną. Jedna i to musiałoby wiązać się z ponownymi negocjacjami z UE.


Czy jest szansa na uniknięcie takiego scenariusza?

W dalszych artykułach chcemy przybliżyć Państwu konsekwencje zarówno miękkiego, jak i twardego brexitu dla firm z branży chemicznej i kosmetycznej.

Bez względu na wyniki i dalszy rozwój wypadków brexit przejdzie do historii polityki i gospodarki. Tylko czy o taką historię chodziło obywatelom głosującym w referendum w czerwcu 2016 r.?

Dział: 1/2019
Czytaj dalej...
1/2019

okladka KW 1 2019a

Drodzy Czytelnicy!

W 2019 r. czeka nas wydarzenie bez precedensu w historii Unii Europejskiej – brexit. W artykułach na kolejnych stronach opisujemy związane z nim niewiadome, analizujemy konsekwencje i koszty. Również wejście w życie nowej ustawy o kosmetykach wpłynie wyraźnie na cały sektor, szczególnie w zakresie sprawdzania poprawności dokumentacji, deklaracji marketingowych oraz wdrożenia dobrych praktyk produkcyjnych. Na obecny rok ECHA zapowiedziała szereg kontroli we wszystkich krajach UE i EOG. Kontrole te mają na celu przede wszystkim sprawdzenie wypełnienia przez firmy obowiązków rejestracyjnych. Spodziewane są także nowe zatwierdzenia substancji czynnych w produktach biobójczych, a co za tym idzie konieczność rejestracji europejskich wielu grup tych produktów.

W bieżącym numerze znajdą Państwo, obok tekstów poświęconych brexitowi, szereg publikacji ekspertów dotyczących bezpieczeństwa produktów (system RAPEX, transport baterii, podpałki do grilla – sezon tuż-tuż). W dziale „nauka i technologia” przeglądowe artykuły o wprowadzaniu wyrobów medycznych, bezpieczeństwie paracetamolu oraz nanozłocie. Ponadto duża dawka aktualności legislacyjnych i gospodarczych (nowość, mam nadzieję, że przypadnie Państwu do gustu).

Nasz kwartalnik zmienia się zarówno graficznie, jak i merytorycznie. Od bieżącego numeru wydajemy go w odświeżonej szacie oraz z nieco zmienionym układem treści. Co ważne: od tego numeru czasopismo można prenumerować także jako wydanie elektroniczne (PDF) lub elektroniczne + papierowe, a za całość zapłacić w wygodnym systemie płatności on-line bezpośrednio z banku lub kartą poprzez bezpieczny system płatności PayU z komputera, tableta lub telefonu. Zapewnia to ekspresowy dostęp do elektronicznego aktualnego wydania, jak i do wydań archiwalnych.

Zapraszam do lektury!

Tomasz Gendek
redaktor naczelny

Strona 1 z 10